دعا تپش قلب ایمان ما است. جان کالوین[1] آن را “گفت‌وگو با خدا” حتی “گفت‌وگوی صمیمی با خدا” نامید. ما در دعا با او صحبت می‌کنیم. ما با ایمان دعا می‌کنیم و باور داریم که او می‌شنود و پاسخ می‌دهد. هنوز هم دعای ما زنده و همواره در حال بنا شدن است و ما همیشه نیاز به تأمل در مفهوم و ممارست در دعا داریم. در یک عصر بسیار آشفته ما نیازمند دیدگاه‌هایی در مورد دعا هستیم که به ما یادآوری کنند که چیست و چرا آن‌قدر مهم است؟ پیوریتن‌ها در این زمینه به‌شدت مفید هستند. آنها در مورد دعا بسیار صحبت می‌کنند (دربارۀ مبانی الهیاتی و اهمیت عملکرد آن در یک زندگی با تقوا) و ما می‌توانیم چیزهای زیادی از آنها برداشت کنیم.
در اینجا فقط ۵ دیدگاه مفید (از بسیاری) دربارۀ دعا از نویسندگان پیوریتن را نقل کرده‌ایم.
۱- با فروتنی دعا کنید
وقتی خدا را خطاب قرار می‌دهیم و دعا می‌کنیم، این آگاهی را داریم که او کیست و ما چه کسانی هستیم. ما به عنوان مردم گناهکار خدای مقدسمان را خطاب قرار می‌دهیم. همۀ ما گناه کرده‌ایم و از جلال خدا کوتاه آمده‌ایم (رومیان ۲۳:۳). جان یودال[2] اصرار داشت: “لازم است قوم خدا دعاهایشان را با اعتراف آزادانه به گناهانشان آغاز کنند (مزمور ۵:۳۲)، با اعتراف به گناهانمان بیشتر فروتن می‌شویم و آمادگی لازم را برای بهترین دعا پیدا می‌کنیم”. ما با فروتنی در عیسی مسیح در جستوجوی بخشش خدا هستیم پس می‌توانیم مطابق میل و ارادۀ خدا زندگی کنیم. هر روزه باید در دعا به گناهانمان اعتراف کنیم.
۲- در مصیبت دعا کنید
گناه ما را مصیبت‌زده می‌کند، مانند کاری که دیگر مشکلات، رنج‌ها و سختی‌های زندگی با ما می‌کنند. در میان همۀ آنها ما دعا می‌کنیم. وینسِنت آلسوپ[3] با استناد به (یعقوب ۱۳:۵) گفت: “دعا در هنگام مصیبت گواهی می‌دهد که ما به خدایی ایمان داریم در هنگام مصیبت نیکو و فیاض است، می‌تواند ما را در آن رنج حمایت کند، می‌تواند با آن به‌خوبی به ما کمک کند و ما را از آن رهایی بخشد”. دعا در مصیبت‌ها نشان‌گر باور ما به نیکی و بخشندگی خداست. او ما را ناامید نخواهد کرد. او از ما حمایت می‌کند و ما را از راه‌های غیر منتظره از مشکلات عبور می‌دهد. دعاهای ما بیان‌گر این باور‌ها است. ما با ایمان دعا می‌کنیم و باور داریم که “پارسا را مشقت بسیار است، اما خداوند او را از همۀ آنها خواهد رهانید” (مزمور ۱۹:۳۴). در میانۀ مصیبت‌ها دعا کنید.
۳- برای ستایش خدا دعا کنید
در تمام شرایط زندگی دعا می‌کنیم. ما دعا می‌کنیم زیرا می‌دانیم خدا با ماست و منشأ همۀ برکات است. قدردان او هستیم و اذعان داریم همه چیز در ستایش اوست! همان‌طور که متیو هنری[4] نوشت: “هر ذرهای که می‌خوریم و هر قطرهای که می‌نوشیم، رحمت است. هر قدمی که برمی‌داریم و هر نفسی که می‌کشیم، رحمت است. اینها هستند دلایل شکرگزاری همراه با ستایش خدا”. داوود پادشاه این‌گونه ستایش کرد: “ای خداوند، پادشاهی از آنِ توست و تو بر همگان چون سر متعال هستی… و اکنون ای خدای ما تو را سپاس می‌گوییم و نام پر جلالت را می‌ستاییم” (اول تواریخ ۱۱:۲۹، ۱۳). هدف بزرگ ما در زندگی شناختن خدا به عنوان منشأ تمام برکات است. در دعا همه چیز را به نزد او می‌آوریم و به‌خاطر رحمتش او را می‌ستاییم و شکر می‌کنیم.
۴- با صبوری دعا کنید
یک‌‌بار موعظه‌ای با عنوان “چرا خدا عجله نمی‌کند”؟ شنیدم. ما در شگفتیم. دعا می‌کنیم و دعا می‌کنیم و به نظر می‌رسد هیچ جوابی نمی‌گیریم. ممکن است ایمانمان متزلزل شود. اما همان‌طور که آرتور هایلدرشام[5] خاطرنشان کرد: “ما مطمئن هستیم خداوند به‌خوبی می‌شنود و به هر دعای ما توجه می‌کند، او قطعا در زمان معین پاسخی پر مهر به ما خواهد داد”. در زمان معین یعنی در زمان خدا. خدا می‌شنود و پاسخ می‌دهد اما در زمانی‌که خودش انتخاب می‌کند و زمان‌بندی او بهتر از ماست. با وجود نگرانی‌های ما در زمان انتظار می‌توانیم به خدا اعتماد کنیم که هر گاه اراده کند به آنها پاسخ می‌دهد. این برای ما مایۀ تسلی است از آنجا که ارادۀ او برای ما بخشش و مهربانی است. همان‌طور که مزمور‌نویس گفت: “خداوند بخشنده و مهربان است” (مزمور ۴:۱۱۱؛ ۸:۱۴۵).
۵- با توقع دعا کنید
ما دعا می‌کنیم چون باور داریم خدا گوش می‌دهد. او دور و بی‌علاقه نیست، بلکه نزدیک و مراقب است. پل بِینز[6] نوشت: “بیایید از این که او حساب اشک‌های ما را دارد، دعاهای ما را بایگانی و آنها را نزد خود ثبت می‌کند مطمئن باشیم”. تصور کنید، خدا حساب اشک‌های ما را دارد” (مزمور ۸:۵۶)! دعاهای ما به فضای خالی پرواز نمی‌کنند. آنها شنیده می‌شوند و در پیشگاه خدای مهربان که آنها را به یاد دارد، می‌مانند. دعاهای ما برای او ارزشمند هستند و مانند “اشک‌های جمع‌شده در بطری” در نزد او می‌مانند. او یک “دفتر یادآوری” پر از دعاهای ما دارد. ما می‌توانیم مطمئن باشیم خدا می‌شنود و پاسخ خواهد داد.
این ۵ دیدگاه در تمام نوشته‌های پیوریتن‌ها مشاهده می‌شوند، اما آنها فقط نگاهی اجمالی و گذرا به این نگرش و حکمت زیبا می‌اندازند. برای کاوش در دیدگاه‌های آنها – علاوه بر خواندن متون این مقاله – این آثار کلاسیک پیوریتن‌ها را توصیه می‌کنم:
جان بانیان “دعا”
توماس گودوین “بازگشت دعا”
متیو هنری “روشی برای دعا”
رابرت هیل “مسیر دعا و تقوا”
دعا برای مسیحیان امروز درست به اندازۀ ایمان‌داران ۴۰۰، ۸۰۰، یا ۱۲۰۰ سال پیش حیاتی است. بیایید از پیشینیان در ایمان یاد بگیریم چگونه این مهم‌ترین عمل مسیحی را پاس بداریم.
[1] جان کالوین، واعظ، شبان و اصلاح‌طلب فرانسوی اهل ژِنِو در دوران اصلاحات پروتستان بود.
[2] جان یودال روحانی انگلیسی با دیدگاه‌های پیوریتن‌ها بود.
[3] وینسنت آلسوپ یک روحانی پیوریتن انگلیسی بود.
[4]متیو هنری وزیر و نویسندۀ پیوریتن بریتانیایی بود که در وِلز به دنیا آمد اما بیشتر عمر خود را در انگلستان گذراند.
[5] آرتور هایلدرشام یک واعظ و روحانی پیوریتن انگلیسی بود.
[6] یک پیوریتن که به عنوان یک “پیوریتن رادیکال” توصیف می‌شد.