آیین‌های مقدس کلیسا

تعریف

آیین‌های کلیسایی (ordinances) یا همان دستور‌های مقدس، آداب و مناسک مسیحی هستند که مربوط به عناصری مشهود و قابل روئیت مثل آب، نان و شراب می‌باشند، که به وسیلۀ کلیسای عیسی مسیح تجلیل و برگزار می‌شوند. این اصطلاح (آیین مقدس) ارتباط نزدیکی با واژۀ سَکرَمِنت (sacrament) یا مراسم رازگونه کلیسایی دارد که یک نشانۀ بیرونی و مرئی از فیضی درونی و غیرقابل روئیت است.

خلاصه

در هر سه شاخۀ مسیحیت، دو آیین کلیسایی – تعمید و شام خداوند – به‌‌طور مرتب برگزار می‌شوند. علی‌رغم این اشتراک، هر سه شاخه، از لحاظ درک مناسب از واژگان (آیین‌‌های مقدس یا مراسم رازگونه کلیسایی)، تعداد آیین‌­ها، (دو، هفت، هفت و بیشتر)، و ماهیت این مناسک با یکدیگر تمایز و مغایرت دارند. این مقاله با تمرکز بر الهیات و عملکرد پروتستان، به موضوع تعمید (از دو دیدگاه: تعمید اطفال[1] و تعمید بزرگسالان[2]) و شام خداوند می‌­پردازد. در ادامه، این مقاله چهار دیدگاه و موضع عمده دربارۀ آیین شام خداوند را بازگو می‌کند که عبارتند از؛ تبدیل جوهری[3] (کلیسای کاتولیک روم) هم­‌جوهری[4] یا اتحاد رازگونه (لوتری)، یادبودگرایی[5] (زوئینگلی) و حضور روحانی (نهضت اصلاحات)[6].

مقدمه

به‌طور کلی، مسیحیت شامل سه شاخۀ اصلی است: کلیسای کاتولیک روم، کلیسای ارتدوکس شرق و کلیسای پروتستان. تمام کلیساهای وابسته به این سنت‌ها در برگزاری این دو مراسم، تعمید و شام خداوند (مشارکت در شام خداوند”Communion” یا شام شکرگزاری “Eucharist”) مشترک هستند. اما به طرز غم‌­انگیزی، آنچه ظاهراً این سه شاخۀ مسیحیت را به هم پیوند می‌­دهد، در حقیقت دلیل نهفته‌ای برای جدایی این سه شاخه بر سر معنی واژگان، تعداد و ماهیت این دو آیین می‌باشد.

اصطلاحات و واژگان: آیین‌ها [7]یا مراسم رازگونه[8]

چگونه باید به این دو واژه رجوع کرد؟ پاسخ به این پرسش، اختلاف عمیقی که بین کلیساهای کاتولیک، ارتدوکس شرق و پروتستان وجود دارد را آشکار می‌سازد. اغلب مسیحیان، تعمید و شام خداوند را مراسم رازگونه (sacraments) می‌خوانند و برای دیگر مسیحیان این دو آیین، آیین‌های مقدس (ordinances) هستند.

واژۀ sacrament از ریشۀ یونانی sacramentum مشتق شده است که در ترجمه‌های لاتین کتاب مقدس به کار رفته است. عهد جدید یونانی واژۀ μυστήριον (راز = mystērion = mystery) را برای اشاره به موضوعاتی که خدا در یک زمانی پنهان ساخته و اکنون از طریق انجیل آشکار کرده است، به کار می‌برد (مانند رومیان ۲۵:۱۶-۲۶؛ افسسیان ۳:۳-۱۳؛ کولسیان ۲۴:۱-۲۷). کلیسای اولیه از این واژه برای اجرای مراسم تعمید و شام خداوند استفاده می‌کرد و آنها را آشکار کنندۀ راز فیض الهی در نظر می‌گرفت. هنگامی که کتاب مقدس یونانی به لاتین ترجمه شد، μυστήριον (mystērion) به sacramentum (راز مقدس) ترجمه شد، که به یک مناسک مذهبی یا سوگند وفاداری (یا سوگند مقدس) اشاره داشت. در قرن پنجم میلادی تعریف آگوستین از این مراسم رازگونه به شکل بنیادین جا افتاد. تعریف آگوستین چنین بود که این مراسم نشانه‌ای بیرونی و مرئی از فیضی درونی، نامشهود و غیرقابل روئیت هستند. کلیسا این دو مراسم را نشانه‌های مقدسی تعیین شده توسط خدا برای نمایان کردن یک واقعیت روحانی در نظر گرفت، واقعیتی که هم دلیل و هم دربرگیرنده این نشانه‌ها بود.

هنگامی که کلیساهای پروتستان به‌طور قطعی از کلیسای کاتولیک روم جدا شدند، عنوان آیین‌های مقدس با این دو مراسم (شام خداوند و تعمید) پیوند خورد. اعتراض برخی از پروتستان‌­ها شامل عدم پذیرش عنوان “مراسم رازگونه کلیسایی” نیز وجود داشت، چرا که آنها بر این باور بودند که این واژه دلالت‌های ضمنی بسیاری با الهیات و نوع برگزاری تعمید و شام خداوند در کلیسای کاتولیک داشت. در همین زمان کلیساهای پروتستان، عنوان آیین‌های (دستورات) مقدس را مطرح کردند، به این معنا که این مناسک مذهبی بوسیلۀ خود مسیح بنیاد نهاده شده است.

امروزه کلیسای کاتولیک روم و کلیساهای ارتدوکس و بسیاری از کلیساهای پروتستان، از این مناسک و مراسم مذهبی با عنوان مراسم رازگونه مقدس یاد می‌کنند، در­حالیکه خیلی کلیساهای پروتستان آنها را  آیین‌­های مقدس می‌نامند. بر اساس عنوان این مقاله، واژۀ آیین بدون تعصب و جهت­‌گیری به جای واژۀ مراسم رازگونه به کار خواهد رفت.

تعداد آیین‌های مقدس

چند آیین‌ وجود دارد؟ همانطور که قبلاً اشاره شد، پاسخ به این پرسش اختلافات عمیق بین سه شاخه مسیحیت را آشکار می‌سازد. کلیسای کاتولیک هفت مراسم (رازگونه) مقدس دارد که عبارتند از: تعمید، تأیید (تثبیت ایمان در بلوغ)، سپاس‌گزاری (قربانی مقدس یا شام خداوند)، توبه،  تدهین بیماران، دست­گذاری خادمان و ازدواج (نکاح). کلیساهای ارتدکس ضمن پذیرش این هفت «راز اصلی»، تعداد مراسم اینچنینی مشخصی ندارند و دارای مراسمی مثل برکت دادن، خدمت، دعا، سرود مذهبی، دعای جمعی و مراسم دیگری هستند که حضور خدا را مشهود و قابل لمس می‌کند. کلیساهای پروتستان قائل بر دو آیین مقدس، شامل تعمید و شام خداوند است.

به لحاظ بسط و تکامل تاریخی این اختلاف نظر در تعداد آیین‌ها، ایدۀ آگوستین دربارۀ این مراسم به‌عنوان “اشکال یا نشانه‌­های مرئی فیضی نامرئی” به تعریفی استاندار برای کلیسا تبدیل شد. سال‌ها بعد (حدود ۱۱۵۰)، الهیدانی به نام پیتر لومبارد[9] فهرستی از این مراسم رازگونه تهیه نمود. مفسران بعدی مانند توماس آکویناس (۱۲۲۵-۱۲۷۴)، شورای فلورانس (۱۴۳۱-۱۴۴۹)  پیشنهاد لومبارد را اصلاح و تعدیل کرده، بهبود بخشیدند، اما تعداد آیین‌­ها را حفظ کردند. شورای ترنت این هفت آیین مقدس را رسماً اعلام کرده اضافه نمود: «هرکه بگوید … یکی از این هفت راز را به معنای حقیقی و اخص کلمه مراسم رازگونه مقدس نداند، چنین کسی محکوم (آناتیما، ملعون) باد.» (هفتمین نشست [۱۵۴۷]، حکم مراسم کلیسایی). این محکومیت، به همراه دیگر احکام و تصمیمات شورای ترنت، بر بدعت­گذاری بزرگی توسط نهضت اصلاحات در رابطه با تعداد مراسم (رازگونه) مقدس – و متعاقباً رسیدگی به موضوع ماهیت آنها – تأکید دارد.

در ­واقع، این اعتقاد راسخ، مربوط به کلیساهای پروتستان بود که معتقد بودند کلیسا باید فقط دو مراسم مقدس تعمید و شام خداوند را برگزار کند. علت کاهش تعداد آنها این بود که مسیح فقط دو آیین مقدس را با نشانه‌های مشهود و قابل روئیت انجام داد. عیسی به شاگردانش دستور داد «پس بروید و همۀ قوم­ها را شاگرد بسازید و ایشان را به نام پدر، پسر و روح­القدس تعمید دهید.» (متی ۱۹:۲۸). بنابراین، عیسی مسیح تعمید را همراه با نشانۀ آن، یعنی آب، بنیان نهاد کلیسا ملزم به برگزاری آن به‌عنوان آیین می­باشد. عیسی در آخرین شام خود، آیین “شام خداوند” را بنیان نهاد «چون هنوز مشغول خوردن بودند، عیسی نان را برگرفت و پس از شکرگزاری، پاره کرد و به شاگردان داد و فرمود: بگیرید، بخورید؛ این است بدن من. جام را برگرفت و پس از شکرگزاری آن را به شاگردان داد و گفت: همۀ شما از این بنوشید. این است خون من برای عهد جدید که به خاطر بسیاری به جهت آمرزش گناهان ریخته شد.» (متی ۲۶:۲۶-۲۸). بنابراین، عیسی مسیح “شام خداوند” را همراه با نشانه‌­های آن، یعنی نان و شراب، بنیان نهاد و کلیسا ملزم به برگزاری آن بعنوان آیین می‌­باشد.

مطابق موارد بالا، عمده اختلاف نظر کلیساهای وابسته به سه شاخۀ مسیحیت مربوط به تعداد آیین‌هاست، اما همچنان اختلافات بیشتری پیش­روست.

ماهیت آیین‌های مقدس

ماهیت آیین­های کلیسایی چیست؟ پاسخ به این پرسش نیز از اختلافات بیشتری در بین کلیساها پرده برمی‌دارد. در کل سه پاسخ رایج وجود دارند:

۱. مراسم (رازگونه) مقدس یا همان sacraments، فیض را به قوم خدا منتقل می‌کند – اثر بخشی این مراسم در اجرای این مراسم است. فیض خدا از طریق این مراسم به شکلی رازگونه در هنگام به‌جا آوردن آنها، منتقل می‌شود و آن فیض بر تحول در شخصیت گیرندگان آنها که مشارکتشان در این مراسم کلیسایی برای رستگاری الزامی است، اثر می‌گذارد.

۲. این مراسم ابزار فیض هستند که خدا بوسیلۀ آنها برکات و مزایای نجات را به قومش اعطا می‌کند (اعطای فیضی اثربخش). به‌­جای انتقال فیض، این مراسم، در رابطه با و مؤید کلام خدا، وعدۀ برکت الهی (به‌­عنوان مثال: تقدس) را به دریافت‌کنندگان خود از طریق ایمانی شایسته عطا می‌کند.

۳. آیین­‌های مقدس ایمان و اطاعت قوم خدا را به‌­طور نمادین نشان می‌­دهند. به جای انتقال فیض یا عمل کردن به عنوان ابزار فیض، این مراسم فرصتی است برای دریافت‌کنندگان فیض تا وفاداری و سرسپردگی خود را به مسیح ابراز کنند.

برای درک کامل ماهیت آیین­‌های مقدس پروتستان، لازم است به هر یک جداگانه بپردازیم.

تعمید

در کلیسای اولیه، کسانی که پیام انجیل را می‌پذیرفتند و از گناهانشان توبه کرده و به عیسی مسیح جهت رستگاری، ایمان می‌آوردند، به شیوۀ فرورفتن در آب تعمید می‌گرفتند (اعمال رسولان ۳۷:۲-۴۱). تعمید اطفال پیشرفتی مهم محسوب می‌­شد. برخی از رهبران کلیسا تعمید اطفال را تقبیح کرده، به مخالفت با آن برخاستند. حال ­آنکه عده‌ای دیگر ریشۀ تعمید کودکان را به رسولان نسبت می‌دادند. سرانجام کلیسا مشابه‌ای برای تعمید اطفال و سنت ختنه یهودی در عهد قدیم پیدا کرد. همچنین، کلیسا تعمید اطفال را با برداشتن گناه اولیه آدم پیوند داد (تعمید اطفال تقصیر گناه اولیه را کفاره می‌­دهد). در قرن پنجم، تعمید اطفال به یکی از اعمال رسمی کلیسا تبدیل شد.

امروزه مراسم تعمید برای اطفال (paedobaptism در زبان یونانی paidea یعنی طفل) و ایمانداران بزرگسال (credobaptism، در زبان یونانی credo یعنی ایمان) انجام می‌گیرد. این دو دیدگاه دربارۀ تعمیدگیرندگان، بیان­‌کنندۀ دیدگاه‌های متفاوتی دربارۀ ماهیت هر یک هستند.

تعمید اطفال و نوزادان

 مناقشه دربارۀ ماهیت تعمید اطفال به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول نمونه‌ای از سبک کلیسای کاتولیک روم است. تعمید، به‌عنوان اولین راز از مراسم رازگونه هفتگانه، تعمید گیرنده را از گناه اولیه پاک ‌کرده و سپس او را احیاء و تولد تازه بخشیده و به عضویت بدن کلیسای کاتولیک درمی‌­آورد. در این دیدگاه، اثر بخشی از طریق بجا آوردن آن مراسم تعمید (ex opere operato)، انتقال دهندۀ فیض می‌­باشد و از طریق یک روند طولانی در زندگی باعث تبدیل و تحول در شخصیت یک کاتولیک وفادار می‌­شود. با یاری این فیض، کاتولیک‌ها هرروزه به طور پیشرونده‌ای  تقدیس شده و به اعمال نیک مشغول و می‌توانند حیات جاودان را به ارث ببرند. بالاخص، تولد تازه و احیا شدن از طریق تعمید به این معناست که کودکان تعمید یافته، رستگاری را دریافت کرده­‌اند. درواقع، این مراسم برای دریافت نجات الزامی است.

دسته دوم نمونه تعمید اطفال توسط پروتستان‌های اصلاح‌­شده است. تعمید یکی از وسیله‌­های فیض است که بواسطۀ آن خدا به دریافت کنندۀ فیض وعده­ای می‌دهد: تعمیدیافتگان در نجاتی شریک­‌اند که تعمید نشانه و مهر الهی آن است (به بیانی، تعمید، امضای پیمان تازه با جوهر آیین‌­های مقدس است. تعمید مهری است که خدا با دست بردن به آن، قول خود به برگزیدگان را ممهور می­­‌کند، قول اینکه آنها جزو عهد فیض گشته­‌اند). در این دیدگاه، اطفال از طریق تعمید، نجات نمی‌یابند، بلکه به وسیلۀ آن به جامعۀ عهد جدید و وعده خدا در مسیح تعلق می‌­یابند، که در آن انجیل را خواهند شنید و وارث وعدۀ عهد می‌­شوند، و نجات را از طریق ایمان و فیض خدا دریافت می­‌کنند. علاوه ‌بر این، ارزش و اعتبار مراسم کلیسایی در گرو کلام خدا و روح­‌القدس هستند، بنابراین اثربخشی از طریق بجا آوردن مراسم تعمید (ex opere operato)، نخواهند بود.

تعمید ایمانداران بزرگسال

بر اساس دیدگاه تعمید ایمانداران بزرگسال (credobaptism) تعمید، آیینی است که بوسیلۀ مسیح برای آنانی که به او ایمان راسخ و آگاهانه دارند و طریق شاگردی و اطاعت، احکام او را در پیش­گرفته‌­اند، بنیان نهاده شده است. در اغلب موارد روش تعمید، غوطه‌­ور شدن (که فرورفتن، دفن شدن یا غرق شدن نیز می‌نامند) است، یعنی فرد به‌­طور کامل در آب فرو رفته و بیرون آورده ­شود. مناقشه دربارۀ تعمید بزرگسالان به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول نمونه‌ای از سبک بَپتیست‌های جنوبی[10] است. بر اساس باور این گروه، تعمید یک عمل اطاعت و عملی نمادین است برای نشان دادن ایمان ایماندار به منجی مصلوب، دفن شده و برخاسته از مردگان، و نمادی از مرگ ایماندار نسبت به گناه، دفن زندگی کهنه و قیام کرده شده برای قدم زدن در زندگی جدید در عیسی مسیح، است.[11] بر این اساس، ماهیت تعمید یک عمل انسانی است که بوسیلۀ آن ایمان به رستگاری که خدا آن را مهیا ساخته، ابراز می‌شود. تعمید به خودی خود نجات بخش نیست، اما به نجاتی که شخص قبلاً تجربه نموده است، شهادت می‌دهد.

دسته دوم این دیدگاه رایج را طبق مفاهیم عهد جدید کمی گسترش می‌دهد. در وهله اول، بر اساس فرمان مسیح برای تعمید «به نام پدر، پسر و روح القدس» (متی ۱۹:۲۸)، تعمید، نوایمان را به خدای تثلیث پیوند می‌دهد. دوم، همانگونه که در بالا اشاره شد، تعمید به روش غوطه‌­وری کامل در آب، هویت جدیدی از نوایمان را با مرگ، دفن شدن، و رستاخیز مسیح به تصویر می‌کشد که عملا نشانه‌­ای است از مرگ و مدفون شدن با مسیح و قیام با او در حیات تازه (رومیان ۳:۶-۵؛ غلاطیان ۲۶:۳-۲۷). سوم آنکه تعمید، بر اساس پیام پطرس در روز پنطیکاست: «توبه کنید و هر یک از شما به نام عیسی مسیح برای آمرزش گناهان خود تعمید گیرید که عطای روح­‌القدس را خواهید یافت» (اعمال رسولان ۳۸:۱؛ مقایسه کنید با اعمال رسولان ۱۶:۲۲؛ حزقیال ۲۵:۳۶). این به مفهوم پاک شدن و آمرزش گناهان است. 

رهایی از داوری الهی چهارمین معنای تعمید است. همانند نوح و خانواده‌اش که از داوری خدا در توفان بزرگ نجات یافتند (که مصداق نجات است)، به همان ­گونه، مسیحیان با تعمید از داوری الهی نجات می‌یابند ـ به این معنا که غوطه‌­ور شدن در آب مصداق نوعی مرگ است (اول پطرس ۲۰:۳-۲۱). به عنوان معنای پنجم، تعمید نماد عضویت و پیوستن به کلیساست. تعمید اولین آیینی است که برای نوایمان انجام می‌­شود که نشانگر قصد نوایمان برای پیروی مطیعانه و صادقانه از عیسی مسیح، واسطۀ این عهد و پیمان جدید در جامعه‌ای جدید است (نشانه­ای است از ورود به عهد جدید، مشابۀ ختنه که نشانۀ ورود به عهد عتیق بود) . 

شام خداوند

دومین آیین مقدس که ماهیت آن را بررسی خواهیم کرد، شام خداوند است که از آن به عنوان مشارکت مقدس (اول قرنتیان ۱۶:۱۰-۱۷)، شام شکرگزاری “Eucharist” (از ریشۀ یونانی eucharistia به معنای شکرگزاری)، پاره کردن نان (متی ۲۶:۲۶، اول قرنتیان ۲۴:۱۱) و نام‌های دیگر یاد می‌شود. در کتاب‌­مقدس فقط دو جا به مراسم شام خداوند اشاره می‌شود: عیسی در آخرین شام خود (متی ۲۶:۲۶-۲۹ و آیات مشابه در دیگر اناجیل) و دستورالعمل‌­های ارائه شده توسط پولس رسول در اول قرنتیان (۱۴:۱۰-۲۲؛ ۱۷:۱۱-۳۴) به این مراسم اشاره می‌کنند. در کلیسای اولیه فقط ایمانداران تعمید یافته که رابطۀ محکمی با مسیح داشتند، می‌توانستند در این مراسم که هر هفته برگزار می‌شد، شرکت کنند.

کلیسای اولیه درباره مفهوم شام خداوند دیدگاه‌های متعددی داشت. عده‌ای آن را یک قربانی دانسته و به نبوت ملاکی ۱۰:۱-۱۱ پیوند می­‌دادند. در ارتباط با ماهیت این قربانی، عده‌ای معتقد بودند که نان و شراب به‌­عنوان ثمرات خلقت الهی برای سپاس­گزاری هستند. حال­آن­که عده‌ای دیگر باور داشتند که این قربانی‌ها بدن و خون واقعی مسیح می‌­باشند. عده‌ای نیز شام خداوند را به عنوان یک عملی برای یادگاری (یادبود) می‌دانستند. اما همچنان عده‌ای شام خداوند را کاملاً نمادین در نظر گرفتند. کلیسای اولیه همچنین چندین مزیت و ثمرات شرکت در شام خداوند را تأیید کرد که عبارتند از رهایی از مرگ، پرورش و تقدیس.

در نهایت چهار موضع دربارۀ ماهیت شام خداوند شکل گرفت که همگی تا به امروز مطرح هستند:

۱. تبدیل جوهری Transubstantiation، موضع کلیسای کاتولیک روم است که به طور رسمی در سال ۱۲۱۵ اعلام شد. در این دیدگاه، در طول اجرای مراسم شام خداوند، با قدرت خدا، نان تغییر ماهیت داده و به جسم مسیح و شراب به خون مسیح تبدیل می‌شود. همانگونه که توماس آکویناس توضیح می‌دهد، تبدیل جوهری به مفهوم تغییر و دگرگونی (trans) جوهر و ذات ماده است (آن چیزی که باعث می‌­شود، چیزی که هست باشد). اما ظواهر ماده (عرض) (ویژگی‌های ظاهریشان که با حواس قابل درک هستند) به همان صورت که هستند باقی می‌مانند. در حالیکه مراسم شام خداوند برگزار می‌شود، اگرچه نان همچنان از نظر شکل، جنس، بو و مزه همان نان است، اما جوهر آن به بدن مسیح تغییر ماهیت می‌­دهد. به همین سان، اگرچه شراب شکل، بو و مزۀ شراب دارد اما جوهر آن به خون مسیح تغییر ماهیت داده است. تمام کلیساهای پروتستان آموزۀ تبدیل جوهری را رد می‌کنند.

۲. هم‌جوهری یا اتحاد رازگونه که دیدگاه لوتری است. در این دیدگاه که بوسیلۀ مارتین لوتر در سال‌های ۱۴۸۳-۱۵۴۶ تبیین و بسط یافت، شام خداوند، آخرین وصیت مسیح قبل از مردن بوده است. در این پیمان عیسی میراثی را مشخص کرد ـ بخشش گناهان ـ و وارث این میراث را مشخص کرد؛ همۀ کسانی که به این پیمان ایمان دارند. علاوه ‌بر این، در طول اجرای این مراسم، مسیح واقعاً هم در خدایی خود و هم در انسانیت خود «در، با و تحتِ» جوهر (ماده) نان و شراب حضور دارد. زیرا بدن مسیح در همه جا حضور دارد و بر اساس فرمودۀ خودش که این آیین را بنیان نهاد: «این است بدن من» (متی ۲۶:۲۶) خدا حضور مسیح را در مراسم شام خداوند مهیا می‌­سازد.

۳. یادبودگرایی، دیدگاه بسیاری از کلیساهایی است که به مراسم رازگونه کلیسایی (مانند کلیسای تعمیدی Baptist) اعتقاد ندارند. همانگونه که هالدریخ زوئینگلی[12] (۱۵۳۱-۱۴۸۴) معتقد بود، که مراسم شام خداوند، صرفا آیین یادبود مرگ مسیح است، زیرا وقتی که بدن و خون مسیح به آسمان رفت، دیگر نمی‌تواند در این مراسم حضور داشته باشد. علاوه‌براین، سخنان مسیح دربارۀ بنیان نهادن این مراسم؛ «این است بدن من» (متی ۲۶:۲۶) استعاره‌ای است و نباید به معنای تحت الفظی آن را تعبیر کرد. بدین ترتیب، دیدگاه یادبودگرایی، بر دیدگاه تبدیل جوهری و هم جوهری خط بطلان می­‌کشد. مهم تر از آن، عیسی فرمان می‌دهد: «این را به یاد من به­‌جا آرید.» (لوقا ۱۹:۲۲؛ اول قرنتیان ۲۴:۱۱). بنابراین، شام خداوند یک مراسم یادبود است که بوسیلۀ آن اعضای کلیسا آنچه را که عیسی بر روی صلیب برای کامل کردن کار نجات انجام داد، بخاطر بیاورند.

۴. حضور روحانی، دیدگاه بسیاری از کلیساهای نهضت اصلاحات پروتستان (برای مثال، کلیسای مشایخی، اصلاح­شده) است. جان کلوین[13] (۱۵۰۹-۱۵۶۴) از دیدگاه یادبودگرایی بسیار فراتر رفته و معتقد است که نان و شراب یقیناً نماد هستند، اما نمادهایی توخالی نیستند، بلکه حامل چیزی هستند که نماد آن هستند. با حضور روحانی خود، مسیح خود و ثمرات نجاتش را از طریق این ابزارهای فیض نشان می‌دهد. اینکه مسیح چگونه می‌تواند همزمان در آسمان باشد و روح او در شام خداوند حضور داشته باشد، در نهایت یک رمز و راز است. اما کلوین به قدرت روح القدس برای اتحاد مسیح در آسمان با کلیسا که بر زمین است، استناد می‌کند. از ثمرات و مزایای این مراسم مقدس می­‌توان به مشارکت با مسیح، وحدت کلیسا و تغذیه به سمت مقدس شدن اشاره کرد.

نتیجه گیری

گرچه کلیسای کاتولیک روم، کلیساهای ارتدکس شرق و کلیساهای پروتستان در برگزاری دو مراسم: تعمید و شام خداوند، مشترک هستند، اما این مراسم مشترک، جدایی و شکاف عمده­ای را بین این سه شاخه از مسیحیت، در خود پنهان ساخته است. هر سه شاخه، از لحاظ درک مناسب از واژگان (آیین‌‌های مقدس یا مراسم رازگونه کلیسایی)، تعداد آیین‌­ها، (دو، هفت، هفت و بیشتر)، و ماهیت این مناسک (تعمید اطفال و بزرگسالان، تبدیل جوهری، هم‌جوهری، یادبود‌گرایی و حضور مقدس) با یکدیگر تفاوت فاحشی دارند.  


نویسنده: گرگ آلیسون

Gregg R. Allison is professor of Christian theology at The Southern Baptist Theological Seminary. He is secretary of the Evangelical Theological Society, an elder of Sojourn Church East, and a theological strategist for the Sojourn Network. He is the author of three major works, Historical Theology: An Introduction to Christian Doctrine (Zondervan, 2011), Sojourners and Strangers: The Doctrine of the Church (Crossway, 2012), and Roman Catholic Theology and Practice: An Evangelical Assessment (Crossway, 2014).


[1] Paedobaptism

[2] Credobaptism

[3]  Transubstantiationاعتقاد به اینکه نان و شراب استفاده شده در آیین شام خداوند واقعا تبدیل به جسم و خون عیسی می‌گردد.

[4] Consubstantiation اعتقاد به اینکه نان و شراب استفاده شده در آیین شام خداوند با جسم و خون مسیح هم‌جوهر است ولی تبدیل نمی‌شود.

[5] Memrial

[6] Reformed

[7] Ordinances

[8] Sacraments

[9] Peter Lombard

[10] Southern Baptists

[11] Baptist Faith and Message 2000

[12] Huldrych Zwingli

[13] John Calvin

این صفحه را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.