همانطور که قطعا متوجه شدهاید، امروزه همه “معنوی” هستند. چند سال پیش با یک نظرسنجی با عنوان «آمریکای امروز» مواجه شدم که در آن حتی اکثر خداناباوران نیز خودشان را افرادی “معنوی” میدانستند. بیایید در این مورد فکر کنیم، هرگز نشنیدم کسی بگوید: “خودت میدانی، مطلقا آدم معنوی نیستم”. شاید به نظر بسیاری، معنویت یعنی گاهی اوقات وقت خود را صرف تأمل شخصی کنیم. برای برخی هم شاید به معنای تلاشی آگاهانه بر اساس اصولی خاص باشد، یا معنای آن را در تلاش برای متفکر بودن در مورد مسائلی مهم مانند محیط زیست یا بیخانمانی میدانند.
با این وجود، برداشت عمومی از معنویت مانند برداشت کتاب مقدس نیست. من از این منظر مینویسم که معنویت شامل (بلکه فراتر از) روح انسان است، و در جستوجوی خدا بودن و هر چیز مربوط به خدا، از طریق عیسی مسیح بهوسیلۀ قدرت روحالقدس مطابق با مکاشفۀ خود خداوند است (این یعنی همان کتاب مقدس).
معنویت و انجیل
این نوع معنویت زاییدۀ خویشتن نیست، بلکه یکی از نتایج زندگی معنوی جدیدی است که خدا در روح ایجاد میکند، زیرا از طریق انجیل کار میکند. به عبارت دیگر معنویت مسیحی بخشی از زندگی در واکنش به انجیل است. در اصطلاح الهیاتی، معنویت یکی از جنبههای تقدس است که لزوما از عادلشمردگی آغاز شده و از آن تبعیت میکند.
اینگونه به آن فکر کنید: ما از طریق انجیل نزد خدا میآییم و از طریق انجیل برای خدا زندگی میکنیم. پولس رسول نوشت: “پس همانگونه که مسیح عیسای خداوند را پذیرفتید، در او سلوک کنید” (کولسیان ۶:۲). از طریق انجیل بهواسطۀ ایمان مسیح را دریافت میکنیم و از طریق انجیل بهواسطۀ ایمان در مسیح گام برمیداریم.
در یک کلام، انجیل عیسی است. در یک تعبیر، انجیل شخص و کار عیسی مسیح است. به همین دلیل است که میتوانیم از زندگی مسیحی به عنوان یک زندگی انجیلمحور صحبت کنیم. ما در ابتدا بر اساس ایمان به این که عیسی کیست و برای ما چه کاری انجام داد نزد خدا میآییم و بر همین اساس به سوی خدا میآییم و حیات مورد رضایت او را زندگی میکنیم. به تعبیر پولس در (غلاطیان ۳:۳) که توسط روح از طریق انجیل آغاز شده است، به همین ترتیب ما هم توسط روح از طریق انجیل کامل میشویم (یعنی تقدیس شده و به شباهت مسیح تبدیل خواهیم شد).
نقش انضباط معنوی
گر چه روحالقدس به ایماندار قدرت و اشتیاق معنویت کتابمقدسی میبخشد، اما باید اصلاحاتی در زندگی و عادات انجام گیرد تا به نوعی به پارسایی انجیلمحور برسیم. بنابراین پولس نیز نوشت: “خود را در دینداری تربیت کن” (اول تیموتائوس ۷:۴). این ربطی به تمرینات فیزیکی برای فعالیتهای صرفا جسمانی ندارد، علیرغم مزایایی که برای سلامت جسم دارد. اما به خودی خود دینداری به وجود نمیآید، همانطور که در آیۀ بعدی واضح است. نوع تربیتی که دینداری را ترویج دهد (یعنی مسیحی بودن)، تربیتی معنوی است.
هیچ مسیحی بدون تلاش به شباهت مسیح تبدیل نمیشود. بر طبق این متن، دینداری مستلزم آموزش است. برخی از ترجمههای کتاب مقدس کلمۀ آموزش را “تمرین” یا “انضباط” ترجمه کردهاند. بنابراین روشهای کتابمقدسی و عملی در زندگی روزمره برای انجام این فرمان “تربیت خود برای دینداری” اصولا “تمرینات معنوی” یا “انضباط معنوی” نامیده میشوند. (نکته: برخی از معلمان دروغین نیز از این عبارات استفاده کردهاند، اما این کار اصطلاحات برگرفته شده از کتاب مقدس را بیاعتبار نمیکند و بیش از اینها استفادۀ یک ملحد از کلمۀ تثلیث استفادۀ عقیدتی ما از آن اصطلاح را باطل نمیکند).
آنچه در روزگار پولس صادق بود، هنوز هم صادق است: ما باید با استفاده از انضباط معنوی موجود در کتاب مقدس دینداری را دنبال کنیم.
البته قانونگرایی در معنویت همیشه یک خطر است. هر آنچه را که یک مسیحی آمار بگیرد، ارزیابی یا زمانسنجی کند، باعث این نگرش اشتباه میشود که او تصور کند بدین شکل از امنیت معنوی بیشتری برخوردار است یا بیشتر محبوب خدا میشود، به جای آن که مطمئن باشد زندگی و مرگ عیسی برایش کفایت میکند. اما اشتباه به کار بردن اصول و آیین دینداری، بدان معنا نیست که باید نادیده گرفته شوند.
عبارت “خودتان را برای دینداری تربیت کنید” فرمان خداست، بنابراین باید بتوان بدون قانونگرایی نیز از آن اطاعت کرد.
انضباط در عمل
بنابراین، مسیحیان چگونه یک معنویت انجیلمحور را تمرین میکنند؟ ابتدا انضباط درست را تمرین کنید، آن انضباط معنوی شخصی و مابین اشخاص که در کتاب مقدس موجود است. معنویت انجیلمحور معنویتی از نوع سولا اسکریپتُرا [1] (فقط کتاب مقدس) است. در عملکرد فردی، مهمترین انضباطهای معنوی شخصی شامل ابتدا دریافت کتاب مقدس و سپس دعا میشود، سایر موارد به این دو بستگی دارند. انضباطهای معنوی مابین اشخاص که ما رعایت میکنیم، در درجۀ اول، آن اعمالی هستند که وابسته به زندگی با یکدیگر در یک کلیسای محلی است.
دوم انضباط صحیح را با هدف صحیح اجرا کنید. با تمرکز بر مسیح آگاهانه این انضباطها را تمرین کنید، در جستوجوی نزدیکی و صمیمیت با مسیح و همخوانی با او (درونی و بیرونی) باشید. میتوان خلاصه گفت، کتاب مقدس میخواهد که ما توسط این انضباطهای معنوی همراه عیسی و شبیه به او باشیم.
سوم، انضباطهای صحیح را به روشی صحیح تمرین کنید. بر شخص و کار عیسی در هر یک تاکید کنید. از طریق آنها از عیسی بیاموزید، به او بنگرید و در او شاد باشید، این که او کیست و چه کاری انجام داده است. اجازه دهید حقایق انجیل روحتان را احیا کند.
در انضباطهای معنوی که خدا در کتاب مقدس داده است، شرکت کنید تا پیوسته نیازتان به مسیح و منشاء بیپایان فیض و رحمت حاصل از ایمان به مسیح، بر شما آشکار شود.
نویسنده: دونالد ویتْنی
[1] Sola scriptura (فقط کتاب مقدس) یکی از آموزههای مهم مسیحیت که اصلاحگران بر آن تاکید دارند.